Giá vàng tăng vọt do đâu?

Trao đổi với Tuổi Trẻ, ông Hải nói:

Ông Trần Thanh Hải - Ảnh: H.T.V.

- Vùng đáy giá vàng thế giới thiết lập trong tháng 5 là 1.166 USD/ounce và tháng 7 là 1.156 USD/ounce. So với giá thế giới ngày 6-10 là 1.343 USD/ounce đã tăng 16,08%. Với mức tăng này, nếu ký quỹ để kinh doanh vàng tài khoản tại nước ngoài thì đã “cháy” tài khoản từ lâu.

Hiện VN không cho phép kinh doanh vàng tài khoản nhưng vẫn có một bộ phận vay vàng vật chất từ ngân hàng để đầu cơ. Trong đó phần đông là những đơn vị kinh doanh, tiệm vàng, một bộ phận nhỏ là cá nhân đầu cơ. Cũng có một bộ phận người vay vàng rồi bán lấy VND để kinh doanh vì lãi suất vay vàng rất thấp, 3,85-4,25%/năm, nhưng số này không nhiều.

Thời gian qua những người đầu cơ kỳ vọng giá giảm để kiếm lãi. Tuy nhiên giá vàng lại tăng liên tục nên họ phải liên tục “rót” thêm tiền ký quỹ hoặc mua vàng trả nợ ngân hàng, gây áp lực lên nguồn cung vàng và đẩy giá tăng.

Đến chiều 6-10 giá vàng đã có phần “hạ nhiệt” - Ảnh: THANH ĐẠM

* Thị trường chịu tác động thế nào từ đợt đầu cơ này, thưa ông?

- Có hai giai đoạn đầu cơ vàng mạnh nhất là tháng 5 và tháng 7. Đầu tháng 5 giá vàng diễn biến đúng như dự đoán nên họ có lãi. Trong tháng 7, đặc biệt thời điểm từ ngày 27 đến 29, giới kinh doanh tiếp tục vay vàng ngân hàng để bán nhưng thị trường lại diễn biến trái ngược với dự đoán. Giá vàng tăng dồn dập, nếu chỉ tính riêng từ tháng 8 đến nay giá vàng thế giới đã tăng 140 USD/ounce (3,3 triệu đồng/lượng). Cùng thời gian này giá vàng trong nước tăng 5,32 triệu đồng/lượng.

Thông thường vay vàng thế chấp bằng sổ tiết kiệm, ngân hàng yêu cầu ký quỹ 107-110%. Do đó, khi giá vàng tăng mạnh đã kéo tỉ lệ ký quỹ giảm còn 105%, ngân hàng sẽ yêu cầu người vay bổ sung tiền ký quỹ. Tính từ thời điểm đầu tháng 8 đến nay giá vàng trong nước đã tăng 19,2%. Nhiều người hiện không còn khả năng nộp tiền bổ sung nên ngân hàng buộc phải yêu cầu mua vàng trả nợ ngân hàng khi số tiền cầm cố chỉ còn tương ứng 103% giá trị số vàng đã vay.

Hoạt động đầu cơ vàng thời gian qua khiến thị trường vàng diễn biến theo hai chiều trái ngược nhau: từ tháng 5 đến tháng 7 giới đầu cơ đồng loạt bán vàng kéo giá vàng trong nước xuống thấp hơn cả triệu đồng/lượng so với thế giới. Còn từ tháng 9 đến nay giới đầu cơ đồng loạt mua trả nợ. Lực mua và bán tập trung cùng một thời điểm dẫn đến thị trường mất cân đối cung cầu, giá cả diễn biến bất thường.

* Theo ông, việc các doanh nghiệp kinh doanh vàng đẩy mạnh xuất khẩu thời gian qua có tác động đến giá vàng?

- Có thể nói số vàng đã xuất khẩu trong những tháng đầu năm, 70-80 tấn, hầu hết do giới đầu cơ vay vàng ngân hàng bán ra. Trong chừng mực nào đó chuyện xuất khẩu vàng đã làm giảm lượng vàng dự trữ trong dân. Cao điểm trong tháng 5 có doanh nghiệp xuất khẩu mỗi ngày 400-500 ký vàng, thu về 20 triệu USD. Trong khi đó chín tháng đầu năm Ngân hàng Nhà nước chỉ cấp phép cho Công ty SJC được nhập 6 tấn vàng vào tháng 2-2010. Thị trường mất cân đối cung cầu cộng với sức ép mua vàng trả nợ của giới đầu cơ đã tác động đến tâm lý khiến giá cả bị đẩy lên.

Theo thống kê của Ngân hàng Nhà nước, số vàng huy động trong ngân hàng khoảng 90.000 tỉ đồng, tương đương 120 tấn. Tuy nhiên những người giữ vàng đến lúc này lại kiên định không bán ra. Do vậy khả năng từ đây đến cuối năm giá vàng trong nước sẽ trụ ở mức cao nếu như giá vàng thế giới không đảo chiều mạnh mẽ.

Trường hợp giá vàng thế giới giảm, giá vàng trong nước sẽ giảm chậm hơn do bị chốt chặn ở ngưỡng 28,5 triệu đồng/lượng - là ngưỡng mà trước đây giới đầu cơ đã vay vàng ngân hàng để bán ra. Nay nếu giá vàng giảm về vùng giá này họ sẽ mua lại, do vậy khả năng vàng trong nước khó giảm sâu.

* Có ý kiến đề nghị nên cấp phép nhập vàng lúc này để hạ nhiệt giá trong nước, quan điểm của ông thế nào?

- Theo tính toán của tôi, với chênh lệch của giá vàng ngày 6-10, doanh nghiệp nhập khẩu vàng sau khi trừ các chi phí, thuế nhập khẩu vẫn có lợi và giúp hạ nhiệt giá vàng trong nước. Còn những thời điểm trước dù có giấy phép nhưng doanh nghiệp sẽ không nhập vì chênh lệch không đủ bù đắp phí, thuế, chưa nói đến rủi ro.

Hiện giá vàng trong nước đang cao hơn thế giới hơn 1 triệu đồng/lượng nên chỉ cần cấp phép nhập khẩu giá vàng sẽ “tụt áp” như thời điểm ngày 11-11-2009.

ÁNH HỒNG thực hiện