1. Cầu tiến - cách để con người luôn phát triển và đi đầu 

1.1. Chứng minh sự cầu tiến đã có từ lâu đời

Như đã nói ở trên, sự cầu tiến thực chất để có từ thời tiền sử, khi loài người mới bắt đầu xuất hiện. Cầu tiến đó chính là hợp thành của sự phấn đấu và luôn cố gắng để tốt hơn, cho nên có thể hiểu cầu tiến là nỗ lực vươn lên. Yếu tố chính là cách để loài người chúng ta trở thành một loài động vật bậc cao, thậm chí vươn lên trước cả những động vật 4 chi có trước. Chính vì thế là cầu tiến luôn quan trọng trong cuộc sống và đã được chứng minh là mấu chốt của sự phát triển và thành công. Sự cầu tiến có thể thể hiện trong bất kỳ khía cạnh nào của cuộc sống, công việc, là ý chí của cá nhân lẫn tập thể. Người ta có thể cầu tiến để cuộc sống tốt hơn, cầu tiến để đẹp hơn, cầu tiến để sự nghiệp thăng hoa, … Và cũng có những người luôn cầu tiến để hạnh phúc hơn và sống tốt hơn, cống hiến nhiều hơn trong xã hội. Vậy sẽ không sai nếu chúng ta nói cầu tiến là những gì “nhiều hơn” theo hướng tích cực nhất. 
Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã có câu: “Mình đối với mình: Đừng tự mãn, tự túc; nếu tự mãn, tự túc thì không tiến bộ. Phải tìm học hỏi cầu tiến bộ. Đừng kiêu ngạo, học lấy điều hay của người ta. Phải siêng năng tiết kiệm” (Trích Danh ngôn của Chủ tịch Hồ Chí Minh). Bác đã nhận mạnh rõ về sự cầu tiến, và người cầu tiến sẽ không bao giờ cảm thấy tự mãn với những gì mình có mà luôn siêng năng để học hỏi và tiến bộ hơn. Cũng trong lời dạy của Bác, chúng ta cũng nhận ra rằng Bác đề cao việc học điều hay của người khác là cách để cầu tiến và phát triển. Nhìn lại về cuộc đời Bác, chúng ta nhận thấy Bác chính là tấm gương sáng nhất của lời dạy trên. Bác luôn tìm cách để bản thân tốt hơn, tìm cách để cống hiến nhiều hơn cho đất nước, và tìm cách để giúp đỡ cho đất nước được hạnh phúc, tự do và ấm lo hơn. Và cũng chính Bác là người truyền sự cầu tiến ấy đến cho cả các chiến sĩ và nhân dân Việt Nam, giúp cho đất nước có được như ngày hôm nay. 

1.2. Người cầu tiến trong xã hội hiện đại 

Cầu tiến trong công việc luôn là cách để chúng ta đạt được sự nghiệp vững vàng và những thành công vang dội. Khi đi tuyển dụng, những doanh nghiệp thực sự trọng người tài người ta sẽ tìm những người có năng lực ít nhưng có tính cầu tiến trong công việc hơn là những người luôn “vỗ ngực” dương dương tự đắc về những gì mình gì mình đã có. Bởi những người hay có sự tự phụ như vậy mà vẫn phải đi xin việc thì thực chất họ không hẳn đã là một người giỏi và thành công mà đơn giản chỉ là những kẻ tự luyến về bản thân mình. Trong khi đó, tuyển dụng những người có sự cầu tiến nhưng kinh nghiệm còn thiếu khiến các doanh nghiệp nắm chắc hơn trong việc đào tạo được những nhân tài phụng sự cho mình. Đó cũng là lý do vì sao mà hiện nay ở một số trường đại học có tiếng, doanh nghiệp sẵn sàng dang tay tuyển thẳng những sinh viên giỏi nhưng có sự phấn đấu mà không cần tuyển những người dày đặc kinh nghiệm ở bên ngoài. 
Thậm chí trong cả chuyện đại sự trăm nay như việc chọn chồng hiện nay, nhiều người cũng đặt ra yêu cầu về sự cầu tiến đối với chồng tương lai của mình. Chị em ở xã hội hiện đại hay truyền tai nhau thế này “Tôi thà lấy một người chồng nghèo vật chất nhưng giàu ý chí còn hơn là lấy người giàu vật chất nhưng lại thiếu thốn sự cầu tiến”. Thật vậy, cá nhân tôi, với những gì bản thân đã trải qua và những gì được mắt thấy tai nghe ở cuộc sống, tôi thấy câu nói này là hoàn toàn chính xác. “Miệng ăn thì núi lở”, chẳng có ai sẽ giàu mãi nếu chỉ biết tận hưởng mà không biết tiến lên. Chỉ có ý chí, luôn cầu tiến và nhìn về phía trước mới khiến chúng ta có động lực phấn đấu mà tạo ra những giá trị tốt hơn. Không những thế, ở vị trí là một người chồng, theo quan niệm của phương Đông, họ là trụ cột kinh tế của gia đình thì trách nhiệm cũng như sự cầu tiến luôn cần thiết đối với chính họ và gia đình của họ.  Tuy nhiên câu nói này thật ra chỉ đúng một nửa, bởi vì trong cuộc sống, bất kể đàn ông hay phụ nữ, học sinh hay người trưởng thành thì đều cần có sự cầu tiến.

2. Biểu hiện của sự cầu tiến trong công việc 

Cầu tiến trong học tập hay cầu tiến trong công việc đều hướng đến một cuộc sống hạnh phúc hơn. Người có sự cầu tiến thực ra rất dễ bộc lộ ra ngoài điều này nhưng cũng có những người chỉ nói được mà không làm được. Vì thế mà đôi khi khiến cho chúng ta có những sự hiểu lầm về những người cầu tiến thực sự ngày nay. Vậy làm thế nào để biết đâu là một người cầu tiến thực sự? Dưới đây sẽ là một số biểu hiện mà bất kỳ một người cầu tiến cũng sẽ tồn tại. 

2.1. Luôn nhìn lên 

Bản thân từ “cầu tiến” đã cho chúng ta thấy một trong những biểu hiện rõ ràng nhất đó chính là tiến lên. Đương nhiên muốn làm được điều này rõ ràng chúng ta cần phải có một động thái đó là luôn luôn nhìn lên. Nhìn lên ở đây có thể hiểu theo cách. Cách thứ nhất đó là tinh thần lạc quan, luôn vượt lên mọi khó khăn và sẵn sàng đứng lại nhanh chóng sau khi vấp ngã. Người cầu tiến luôn được đánh giá là người gan lì và mạnh mẽ nhất trong mọi trường hợp. Thực ra điều này cũng là dễ hiểu khi mà phải có một ý chí lạc quan thì mới giúp cho con người ta mới có được chỗ dựa tinh thần để thực hiện những điều tích cực hơn. 
Thứ hai chúng ta cũng có thể hiểu luôn nhìn lên đó chính là việc tìm kiếm những giá trị tốt đẹp hơn. Điều này giống như câu nói mà Bác Hồ đã dạy ở trên, đó là không bao giờ tự mãn với những gì mình đang có. Thay vào đó, các bạn hay nhìn những người giỏi hơn mình, những gì có thể sẽ tốt hơn nếu chúng ta cố gắng hơn. Có một minh chứng thực tế rằng những người cầu toàn thì có thể không có sự cầu tiến nhưng những người cầu tiến thì chắc chắn sẽ cầu toàn. Vậy nên khi làm bất kỳ một việc gì đó, những người cầu tiến sẽ luôn tìm cách để làm mọi thứ hoàn hảo nhất và tốt nhất. Với cả 2 nghĩa trên thì các bạn đều có thể áp dụng để nhận biết những người có sự cầu tiến trong công việc. 

2.2. Luôn có mục tiêu rõ ràng 

Khi nói về sự cầu tiến một cách tích cực thì không bao giờ đó chỉ là sự phăng phăng lao về phía trước một cách vô định. Bởi vì đó không còn là cầu tiến nữa mà là sự ngông cuồng, bồng bột của tuổi trẻ. Người cầu tiến làm gì cũng phải có mục tiêu và mục đích cụ thể. Họ tự đặt ra một mục tiêu cuối cùng và cũng tự vạch ra một lộ trình rõ ràng để thực hiện được mục tiêu đó. Những người này làm việc bao giờ cũng có kế hoạch, cho dù là việc nhỏ nhất cho đến những việc lớn hơn bởi vì với họ mà nói, làm việc theo kế hoạch bài bản khiến họ cảm thấy yên tâm hơn. Đây là một đặc tính dẫn ra từ sự cầu toàn trong tính cách của người cầu tiến. Và cũng bởi điều này mà kết quả mà họ thực hiện thường khả quan hơn rất nhiều so với những người làm việc tự do, vô định. 

2.3. Nói đi đôi với làm 

Một điểm nữa mà chắc chắn để phân biệt giữa cầu tiến thật và cầu tiến “giả” đó là người có đức tính cầu tiến sẽ luôn “nói đi đôi với làm”. Cụ thể đó là những người cầu tiến sẽ không chỉ nói xuông những gì mà họ dự định làm, họ muốn làm mà họ sẽ cố gắng để sớm nhất có thể thực hiện được những điều mà mình suy nghĩ ấy. Việc thực hiện ở đây không có nghĩa là ngay lập tức có được kết quả mà phải làm từ từ từng bước theo một lộ trình mà chúng ta đã nói ở dấu hiệu thứ hai. Vậy nên dấu hiệu này có thể đồng thời chứng minh được việc những mục tiêu mà anh đặt ra có được xem là sự cầu tiến hay nó chỉ là những hão huyền, phù du mà anh chỉ mơ tưởng. Mặc dù cầu tiến là một sự thể hiện của ý chí nhưng những gì nó kèm theo và hệ quả luôn là từ hành động và việc làm. Vì thế mà người cầu tiến không bao giờ chọn “dậm chân tại chỗ” mà sẽ là “tiến đều bước!”. 

2.4. Ham học hỏi 

Và cuối cùng một biểu hiện mà chúng ta sẽ có thể chứng kiến hàng ngày, hàng giờ nếu như chúng ta được làm việc với những người cầu tiến, đó chính là họ rất ham học hỏi. Thật vậy, sự cầu tiến có thể có từ những người chỉ mới là thực tập sinh, người nhân viên học việc non nớt. Thế nhưng họ không bao giờ ngại khó và rất say mê để học tập những kỹ năng chuyên môn từ cấp trên, anh chị đồng nghiệp của mình. Và cũng nhờ điều này mà họ sẽ có sự học việc nhanh hơn, nhanh chóng tiếp thu và áp dụng linh hoạt vào trong công việc, bắt kịp với mọi người xung quanh. Chỉ trong một khoảng thời gian ngắn, những bạn thực tập sinh sẽ đạt được những trình độ cao hơn và có thể bước lên được một vị trí cao hơn nữa trong công việc. Không dừng lại ở đó, khi đã ngồi ở một vị trí cao nhất định, người cầu tiến cũng sẽ không tự mãn mà tiếp tục tích lũy kinh nghiệm, học hỏi thêm những điều hay từ người giỏi khác, thậm chí là có thể học hỏi từ chính cấp dưới của mình.