Giới thiệu các Kỷ lục Tỉnh Thanh Hóa
Xứ Thanh giàu có về đặc sản, nhưng xứ Thanh lại cũng phong phú về cảnh đẹp thiên nhiên, và rất đúng như lời quả quyết của Giáo sư Hoàng Xuân Hãn (ở cuốn sách Lý Thường Kiệt của ông), rằng “với núi sông thắng tích cả đất nước Việt Nam không đâu phong phú và đẹp đẽ bằng Thanh Hoá”.
GIỚI THIỆU

Xứ Thanh giàu có về đặc sản, nhưng xứ Thanh lại cũng phong phú về cảnh đẹp thiên nhiên, và rất đúng như lời quả quyết của Giáo sư Hoàng Xuân Hãn (ở cuốn sách Lý Thường Kiệt của ông), rằng “với núi sông thắng tích cả đất nước Việt Nam không đâu phong phú và đẹp đẽ bằng Thanh Hoá”. Cho nên từ lâu, người ta vẫn xem xứ Thanh như người bạn tình, tri kỷ không thể nào dứt được. Sống ở xa xứ Thanh, nhưng họ vẫn nhớ mong và khát vọng thiết tha đến những cái đẹp quyến rũ, cái đẹp say lòng của Hàm Rồng kỳ tú và rung động hồn thơ, của Bàn A Sơn, thập cảnh tựa bức tranh thuỷ mạc, của động Bích Đào - Từ Thức lên tiên, của động Hồ Công "cửa cao trong bầu trời rộng”, của Ngàn Nưa “đá mọc chênh vênh, cây um tùm, nước long lanh khói mờ”, của cửa Hà núi dựng vách thẳng đứng bên dòng sông Mã - con đường đưa người đi ngược về xuôi thật là thi cảm, của bãi biển Sầm Sơn “phơi cát dưới nắng chiều, đón gió lộng qua hai hòn Trống Mái”, của cửa biển Thần Phù lịch sử và bãi An Tiêm với huyền tích dưa hấu thời Hùng, của Son Bá Mười (Bá Thước) và đỉnh Pu Luông (Quan Hoá) bốn mùa mát dịu, nở hoa như Đà Lạt v.v...Có thể nói, cảnh trí thiên nhiên mỹ lệ của xứ Thanh hài hoà và thơ mộng đến tuyệt diệu. Đó chính là bức tranh sơn thuỷ khổng lồ hoàn hảo và lung linh đủ mọi sắc màu sinh động của đồng ruộng - núi - sông - xóm làng - biển cả và hải đảo. Và có thể, chỉ đứng trên một đỉnh cao nào đó thì mới có thể cảm nhận, hoặc thu chụp được hết cái đẹp của xứ Thanh.
BIỂN ĐẢO
1. Biển Sầm Sơn
Thanh Hóa cũng đề ra mục tiêu cụ thể đối với loại hình du lịch biển là đến năm 2020 đón được 8.400.000 lượt khách (khách quốc tế là 248.000 lượt), phục vụ 17.500.000 ngày khách, tổng thu ước đạt 16.500 tỷ đồng; đến năm 2030 đón 22.000.000 lượt khách (khách quốc tế là 1.250.000 lượt), phục vụ 51.600.000 ngày khách, tổng thu ước đạt 88.500 tỷ đồng.
Bên cạnh sản phẩm mũi nhọn là biển đảo, để tập trung đầu tư cơ sở vật chất, hạ tầng kỹ thuật, tỉnh Thanh Hóa cũng chọn sản phẩm văn hóa tâm linh là thế mạnh, sản phẩm sinh thái - cộng đồng là hỗ trợ. 2. Biển Hải Tiến
Nằm trên bờ biển thuộc địa phận 4 xã Hoằng Hải, Hoằng Tiến, Hoằng Thanh và Hoằng Trường, huyện Hoằng Hoá, tỉnh Thanh Hoá, được biết tới với vẻ đẹp thiên nhiên hoang sơ, thuần khiết. Những kinh nghiệm tổng hợp khi du lịch Biển Hải Tiến
Du khách có thể lựa chọn cho mình những biệt thự riêng biệt hay khách sạn tiêu chuẩn với dịch vụ chất lượng cao như: Khu nghỉ dưỡng Eureka Linh Trường Xanh, biệt thự Hải Tiến, biệt thự Hoa Hồng, biệt thự Hướng Dương, khách sạn Sao Biển, khách sạn Ánh Phương, vườn Thảo Linh…Đến với du lịch Biển Hải Tiến du khách có thể tham quan nhiều di tích lịch sử nổi tiếng như:
+ Đền thờ Tô Hiến Thành, làng cổ Hoàng Bột,
+ Đền thờ Trạng Quỳnh tại làng Bột Thượng (xã Hoằng Lộc);
+ Chùa Vĩnh Gia (Hoằng Phương) hiện đang lưu giữ 54 sắc phong của các triều đại vua phong.
+ Đền thờ các nhân thần và nhiên thần như: Triệu Quang Phục, Lê Phụng Hiểu, Trần Khát Chân, Lương Đắc Bằng, Lương Hữu Khánh, Tô Hiến Thành...;
+ Các di tích lịch sử cách mạng như: Tượng đài Lão quân Hoằng Trường anh hùng - Nơi các cụ bắn rơi máy bay Mỹ, cồn Ba cây, cồn Mã Nhón - nơi diễn ra cuộc khởi nghĩa 24/7 giành chính quyền sớm nhất tỉnh…trên địa bàn huyện Hoằng Hóa. .
+ Từ bãi biển, du khách có thể ngược dòng sông Mã về thăm Lạch Hới, Cồn Trường nơi có khu rừng bần, sú vẹt; qua bến Nguyệt Viên, bến Hàm Rồng thăm núi Ngọc, núi Rồng, động Tiên Sơn, hồ Kim Quy... Trên dòng sông Mã anh hùng du khách lắng nghe những điệu hò mang đặc trưng của dân ca xứ Thanh, vừa thưởng thức văn hóa ẩm thực đặc sắc của vùng sông nước.3. Biển Hải Thanh
Biển Hải Thanh điểm du lịch biển mới lạ dành cho khách du lịch ở Thanh Hóa.
Du Lịch Việt Nam tìm hiểu về danh lam thắng cảnh ở Thanh Hóa nổi tiếng này. Vị trí: Biển Hải Thanh thuộc Xã Hải Thanh, Tĩnh Gia, Thanh Hóa có chiều dài khoảng 4 km. Ngoài khơi là Hòn Mê với khoảng 10 đảo lớn nhỏ. Không chỉ nghỉ ngơi và tắm biển, du khách có thể than quan nhiều di tích lịch sử như chùa Đót Tiên, đền Quang Trung và các nhà thờ thuộc giáo xứ Ba Làng có lịch sử khoảng 5 thế kỉ trước.
Ở đây có nước mắm rất nổi tiếng, đó là nước mắm Ba Làng. Các sản phẩm tươi sống thường có là cua, ghẹ, ốc, vẹm xanh, tôm, ngao, và xò,...
4. Biển Hải hòa
Du Lịch Việt Nam chia sẻ thông tin về dan lam thắng cảnh ở Thanh Hóa nổi tiếng này nhé.
Vị trí: Từ thành phố Thanh Hóa đến thị trấn Còng huyện Tĩnh Gia chừng 40 km, rẽ trái thêm 3 km sẽ đến được biển Hải Hòa. Trước vẻ đẹp của bờ cát trắng chạy dài 20 km về hướng bắc cho đến tận xã Hải Ninh, chỗ nào ở đây du khách cũng có thể thỏa sức tắm biển.
Biển Hải Hòa Tĩnh Gia hấp dẫn du khách bởi vẻ đẹp còn nguyên sơ đầy quyến rũ, nước biển nơi đây quanh năm trong xanh. Dọc bờ biển trải dài một triền phi lao xanh mát. Nếu Hải Hòa thiếu đi rặng phi lao này thì chắc vẻ đẹp của biển sẽ kém đi nét hoang sơ, thơ mộng.
5. Đảo Nẹ
Đảo Nẹ cách bờ biển xã Ngư Lộc, huyện Hậu Lộc 6 km về phía Đông, đây là một cù lao đồi dài gần 900m, bề ngang nơi rộng nhất 400m, hướng Tây Nam - Đông Bắc, cao nhất
về góc Tây Nam (có đỉnh 70,8m), thấp dần về bờ đảo Đông Bắc.
Đảo Nẹ cùng với các đảo nhỏ (hòn Bò, hòn Sụp) và núi Linh Trường (huyện Hoằng Hóa) tạo thành một cánh cung án ngữ sóng gió mặt Nam và mặt Đông.
Ngoài vị trí chiến lược, vùng đảo Nẹ còn là danh thắng hữu tình. Theo “Đại Nam nhất thống chí” vào năm Hồng Đức thứ 7 vua Lê Thánh Tông có lần qua đây đã cảm tác bài thơ vịnh cảnh “Linh sơn hải khẩu” vịnh về non nước, nơi đây và bài tựa nói: “Bên cạnh nước biển, núi xanh cao chót vót, hình núi dị kỳ đứng sững cửa biển, chân núi có động sâu thẳm không cùng ….”
Tục thờ cá voi (ông Nam Hải) gắn với một hiện tượng có thật về cá voi hay cứu người, cứu thuyền lúc bão tố ngoài khơi và lễ hội cầu ngư được tổ chức ở đây với những nghi thức trang trọng, thành kính.
Cùng với các làng trong đất liền, tại Đảo Nẹ người ta cũng cho xây dựng một ngôi đền thờ thủy thần.
Cứ ba năm lễ hội lớn ở làng Diêm Phố được tổ chức định kỳ vào mùa xuân, trong ba ngày, từ 22 đến ngày 24 tháng 2 âm lịch. Tín ngưỡng này gắn liền với lễ hội Cầu Ngư (xưa còn gọi là Cầu Mát) thờ các vị thần biển. 6. Đảo Hòn Mê
"Chiến hạm nổi" là danh của đảo Mê trong thời kỳ kháng chiến. Không những là hòn đảo anh hùng, đảo Mê còn nổi tiếng với nhiều danh thắng thiên nhiên làm say lòng người, hứa hẹn một điểm du lịch hấp dẫn.
Hòn ngọc Thanh Hóa
Cụm đảo Mê rộng 10km2 mặt biển, gồm 18 hòn đảo lớn nhỏ, là một trong những thắng cảnh thiên nhiên đẹp hùng vĩ hội tụ đầy đủ các yếu tố hải - giang - sơn - thủy. Trong đó, Hòn Mê có diện tích 4km2, độ cao trung bình so với mặt biển 175m, đỉnh cao nhất 259m. Xung quanh đảo là những vách đá dựng đứng, hai bãi cát ở chân đảo phía Bắc và phía Nam có chiều dài 200m, rộng 100m, rất thuận lợi cho tàu thuyền cập đảo nhất là khi trời giông bão.
Theo các cụ già ở xã Hải Bình, thì đảo Mê xưa có tên là đảo Vị, đứng từ trên núi cao của dãy núi Nam Động phía Tây nhìn ra biển thấy 18 hòn đảo xếp thành hình chữ Vị (chữ Hán cổ). Cũng vì thế, cụm đảo còn có tên chữ khác là Thập Bát Mã Sơn (tức 18 con tuấn mã).
Đảo Mê là một trong 5 bãi khai thác đánh bắt nhiều mực nhất ở khu vực vịnh Bắc Bộ. 9. Đảo Biện Sơn Biện Sơn hay còn gọi là “Hòn Biện Sơn” được mệnh danh là hòn đảo xanh vùng ven biển huyện Tĩnh Gia. Xưa kia là Cù lao Biện thuộc đất An Hòa, tổng Tuần La, huyện Kiết Chuế, sau gọi là phường Tứ Chiếng Biện Sơn, huyện Ngọc Sơn, phủ Tĩnh Gia, trấn Thanh Hóa. Nay là thuộc xã đảo Nghi Sơn, huyện Tĩnh Gia, tỉnh Thanh Hóa.
Ngoài ra Thành Ông Ninh có từ thời Lê, đến thời Nguyễn được tôn tạo, sửa chữa xây dựng lại. Thành gồm có 3 thành nhỏ: Thành Đồn, thành Hươu, thành Ngọc. Tại thành còn để lại nhiều dấu tích mũi tên đồng, những mảnh gốm có tuổi thọ hàng ngàn năm. Thành được xây dựng bằng cách ghép đá.Thành Đồn hay còn gọi là đồn Biện Sơn nằm ở phía Đông Bắc. Thành hình tròn, trên mặt thành đắp thêm một tường thành cao.Thành chỉ có một cửa mở về phía Tây Nam.Cổng thành xây bằng gạch, cửa ra vào xây kiểu tò vò.Trong thành có một khẩu súng thần công; Thành Hươu nằm ở phía Đông Nam của đảo.Tên gọi là thành Hươu vì ở chân núi gần thành có một ghềnh đá hình con hươu. Đền thờ Sát hải Đại Vương: Hướng mặt về phía Hòn Mê.
CHÙA KỶ LỤC
1. Chùa GIÁNG
Chùa Giáng là một ngôi chùa cổ được xây dựng từ triều vua Trần Duệ Tông (1372-1377), tọa lạc ở chân núi Đốn Sơn (Vĩnh Lộc, tỉnh Thanh Hóa).
Lối kiến trúc độc đáo
Thuở sơ khai, chùa được làm 4 gian, sau khi vua Trần Duệ Tông mất, nhân dân địa phương xin tạc tượng lập long nhang, hương khói thờ tại chùa (nay tượng vẫn còn v được thờ tự ở nhà Mẫu).
Trải qua thời gian, chùa nhiều lần được trùng tu, tôn tạo nhưng vẫn giữ được nét cổ kính, kiến trúc ban đầu, hệ thống ao Vua ngăn cách bởi mặt đường vào Tam Quan.
Cổng chùa gồm hai tầng mái với chiều cao 13,7m, hai cầu thang được xây dựng vững chắc. Tầng hai có năm cửa cuốn vòm, cửa giữa cao 3,7m với 8 vòm cuốn cong, tổng cộng có 14 đòn đao theo thứ tự từ thấp lên cao dần. Hai cột nanh hình khối vuông xây ốp vào bên hông cổng.Những mảnh chạm khắc ở Tam Quan mang hình rồng mẫu tử, linh thú.
Sân chùa rộng khoảng 30m.
Nhà tiền điện có 13 pho tượng được tạc bằng gỗ, sơn son, thếp vàng. Chính giữa là tượng Thích Ca sơ sinh, bao quanh có 9 con rồng uốn khúc châu đầu vào nhau phun nước thơm tắm cho Đức Phật… 2. Thành Nhà HỒ Thành còn có tên gọi là Tây Đô hay Tây Giai thuộc 2 xã Vĩnh Tiến và Vĩnh Long, huyện Vĩnh Lộc. Vào thời
nhà Trần, Hồ Quý Ly đã chỉ huy việc xây dựng thành năm 1397.
Bốn cửa thành xây theo kiểu vòm cuốn, bằng đá, riêng cửa Nam là cửa chính có ba cổng ra vào, dài trên 34m, cao hơn 10m
Thành gần giống hình vuông (870m x 883m), xây bằng đá xanh. Mặt ngoài thành ốp đá có độ dài trung bình 1,5m, cao khoảng 0,8 - 1m, bên trong ốp bằng đất, có 4 cổng xây kiểu vòm cuốn bằng đá khối rất lớn: Tiền – hậu – tả - hữu lần lượt theo hướng Nam – Bắc – Tây – Đông. Thành nội có các công trình kiến trúc như: điện Hoàng Nguyên, cung Nhân Thọ, cung Phù Cực, Đông cung, Đông Thái miếu, Tây Thái miếu.
MÓN ĂN KỶ LỤC Gỏi cá nhệch
Món gỏi cá nhệch xuất hiện nhiều trong các nhà hàng, quán ăn, trở thành đặc sản xứ Thanh được bạn bè xa gần biết đến. Món ăn còn là niềm tự hào, thể hiện sự tinh tế, sáng tạo trong nét văn hóa ẩm thực của người dân miền biển.
Cá nhệch rất khó bắt, chúng thường cư trú ở đáy vùng đầm phá ven bờ, vùng cửa sông, ruộng lúa. Mình cá trơn nhẫy nên chỉ ra cửa biển đóng đáy hoặc dùng những chiếc xiên cá ba răng to và chắc khỏe để đâm. Cá nhệch rất khỏe và hung dữ, sống được trong cả môi trường nước ngọt, nước lợ và nước mặn.
Muốn thơm ngon đòi hỏi người làm phải thao tác thật nhanh để cá tươi và không bị tanh. Làm sạch nhớt bằng tro hoặc nước vôi loãng. Sau khi bỏ ruột, đầu và đuôi, người ta lọc xương và thịt riêng. Phải thật khéo léo để cá không bị nát và không dính xương dăm. Phần thịt nhệch được thái lát thật mỏng, bóp qua bằng chanh tươi sau đó vắt cho ráo nước và cho vào bát to, nhanh tay tẩm ướp gia vị và trộn cùng với thính làm từ gạo nếp rang vàng. Da cá được rán giòn để cuộn cùng với gỏi. Còn xương cá đem vào cối giã nhuyễn để nấu chẻo.
Gỏi cá được ăn kèm với nhiều loại rau lá như: lá chanh, lá sung, rau húng, tía tô, bạc hà. Các loại rau trên cân bằng tính hàn của cá nhệch. Ở NgaSơn, gỏi cá còn được ăn cùng với lá rau má, dấp cá tươi.
Nhiều người lần đầu thích thú với cách cuốn gỏi. Lấy một lá sung hoặc lá ổi bánh tẻ làm vỏ đựng, sau đó xếp lần lượt lá lộc nhòn, mơ, hung quế, mùi tàu, đinh lăng, rau má, bạc hà… Tiếp đến là cuốn thành hình phễu và nhồi gỏi nhệch vào giữa, tưới nước chẻo nhệch lên trên. Cuối cùng là hành khô, gừng, ớt lát mỏng rắc vào cùng. Có thể đậy miếng bánh đa vừng lên trên tùy khẩu vị.
Người dân khi thiết khách bằng gỏi cá nhệch, sẽ bày ra mâm cùngvới chai rượu nếp.
TOP ĐẶC SẢN
1. Nem chua
Là món đặc sản khá phổ biến có vị chua dịu, đậm đà, không cay như nem Huế hay ngọt như nem miền Nam.
Nguyên liệu chính làm nem là dùng thịt lợn còn nóng hổi, bì lợn cũng được lựa chọn kỹ, làm sạch và đem thái mỏng.
Sau đó lấy hỗn hợp thịt lợn đã xay nhuyễn trộn cùng bì, thính, đường, bột ngọt, tỏi, ớt và lá đinh lăng. 2. Bánh gai làng Mía 
Còn được biết đến với tên gọi bánh gai Tứ Trụ, thuộc xã Thọ Diên, huyện Thọ Xuân, Thanh Hóa.
Nguyên liệu chính làm bánh gồm có lá gai, gạo nếp, đậu xanh, vừng và dầu chuối.
Từng chiếc bánh được gấp vuông vắn trong lá chuối khô rồi đem hấp chín. Bánh gai Tứ Trụ có mùi thơm đặc trưng của dầu chuối, vị ngọt đậm của mật mía, mùi béo ngậy của thịt.
3. Nem nướng Thọ Xuân
Nem nướng tương đối giống nem chua nhưng lớp ngoài nem còn được cuốn thêm lá ổi.
Quản nem sẽ được cuốn trong lá chuối rừng hoặc chuối hột để lên men cho ngấu. Trước khi ăn, người ta thường nướng vùi quả nem trong than bếp, để lớp lá chuối bên ngoài cháy xém, lộ phần nhân bên trong, tỏa hương thơm béo ngậy.
Nem nướng kết hợp cùng lá sung, đinh lăng, lá ổi, chấm thêm chút tương ớt cay cay sẽ là món mồi nhậu tuyệt hảo.
4. Cá rô Đầm Sét 
Là một trong những đặc sản tiến Vua, còn bây giờ đã trở thành món ngon khiến thực khách nhớ mãi về đất Thọ Xuân.
Thoạt nhìn, loại cá rô này chỉ nhỏ cỡ chừng 2, 3 đầu ngón tay nên việc chế biến thành món hấp dẫn như cá nướng hay cá rán là chuyện khá đơn giản.
Nếu muốn cầu kỳ hơn, người đầu bếp có thể luộc chín cá rồi gỡ từng miếng nhỏ đem nấu canh cải. Món canh sẽ có ngọt thơm vị tự nhiên của cá, thêm chút gừng thái nhỏ.
5. Bánh răng bừa
Gọi món đặc sản này là bánh răng bừa vì hình dáng của chúng giống chiếc răng bừa, cũng có nơi gọi là bánh lá, hay bánh tẻ.
Mùi thơm đặc trưng của lá chuối, bên trong là bột gạo tẻ mềm mịn, quyện cùng nhân thịt và mộc nhĩ.
Để cho ra lò một mẻ bánh ngon, đòi hỏi người làm bánh phải chăm chút cẩn thận khâu chọn nguyên liệu và từng công đoạn thực hiện.
Trước hết, người ta đem lá chuối tươi ra phơi nắng hoặc hơ trên lửa tạo độ dẻo dai cho lớp lá bọc. Sau đó chọn gạo thơm đã ngâm qua đêm, đen xay mịn rồi đun trên nồi, khuấy đều cho khỏi vón cục. Cuối cùng là làm phần nhân bánh gồm thịt băm, tiêu, mộc nhĩ, hành khô trộn lại với nhau rồi đảo đều.
Bánh răng bừa dùng lúc nóng hay để nguội đều vừa miệng, đem chấm cùng chén mắm ớt cay xè sẽ tuyệt không còn gì bằng.
Ý kiến bạn đọc